Bilgisayar başında oturarak dünyayı değiştirmek mümkün müdür?
Sokak göstericileri mi yoksa dijital aktivistler mi daha etkilidir?
Dijital aktivizm internet üzerinden gerçekleştirilen gayri resmî eylemlere katılmak veya politik, sosyal bir duruma destek vermek diye tanımlanabilir. Örneğin; internet üzerinden gerçekleştirilen bir imza kampanyasına katılmak, retweet etmek, hashtag oluşturmak gibi.
Günümüzde hayatımızın her alanında interneti kullanır hale geldik. Bugün evden uygulamalar aracılığıyla maket alışverişi yapabilir, yemek siparişi verebilir, bankacılık işlemlerimizi halledebilir hale geldik. Gündelik hayatımızın her alanında artık dijital dünyaya yer veriyoruz. Bu durumda insanların tepki göstermek için dijital medyayı araç olarak kullanmalarını yadırgamamak gerekir.
Geçmişte toplumumuzda yaşanan sıkıntılara, vicdanımızı yaralayan olaylara yalnızca bilgiye erişim imkanı olan belirli bir kesim tepki gösteriyordu. Ancak bugün sosyal medya aracılığıyla herkes kendi fikrini ortaya koyabiliyor ve tepki gösterebiliyor. Sosyal medyada tepki göstermekle yetinmeyip sokağa da çıkan bir kitle de mevcut.
Sosyal medyadan gösterilen tepkiler ve eylemler de sokak gösterileri/eylemleri kadar ve hatta bazen daha fazla ses getirebiliyor. Günümüzde artık sosyal medyadaki hareketler, Twitter’daki gündemler gazetelerin haberlerine etki eder hale geldi. Sosyal medyada tartışılan meseleler haber bültenlerine konu olur hale geldi. ABD’de yapılan bir araştırmada, çok daha fazla insana ulaşabildiklerinden ötürü dijital aktivistlerin karar mercilerinde sokaktaki aktivistlere nazaran yedi kat daha fazla etki gücüne sahip oldukları ortaya çıkmıştır.
Dijital aktivizmin insanlara hızlı ulaşma gücü ve etkili tepki toplama gücü siyasetçileri, güvenlik güçlerini ve şirketleri de daha dikkatli davranmaya itiyor.
Dijital platformlarda insanlar tepkilerini tek bir tıklama, bir ‘like’, bir retweet veya herhangi bir mesajla ortaya koyabiliyor olması, pek çok insanın sadece ortama ayak uydurmak, dışlanmamak ve benzeri sebeplerden ötürü bu işlemi gerçekleştirmesine neden oluyor.
İnsanlar artık yaralanan vicdanları, hashtaglerle twit atarak, retweet yaparak yada belirli günlerde profil resimlerini değiştirerek rahatlatmaya çalışıyor. Bundan dolayı tepkiler etkiye dönüşmeden uysallaşıyor.
Sosyal medya üzerinden sahte hesaplar ve çarpıtmalarla insanları manipüle etmek ve kışkırtmak, yüz yüze olduğundan çok daha kolay.
Dijital aktivistlerin oluşturduğu kitleler çoğunlukla yapay ve kolay dağılabilir nitelikte oluyor. Çünkü geleneksel aktivistlerin tersine bu kitleler kısa vadede gerçekleştirilme olasılığı yüksek hedefler belirliyor. Ayrıca kitleden ayrılmayı güçleştiren dostluk, yoldaşlık bağları da, bireyselliğin ön planda olduğu bu kitlelerde bulunmuyor. Elias Canetti'nin Kitle ve İktidar kitabında dediği gibi; deşarj olmadan kitle gerçek anlamda mevcut değildir. Deşarj anı, kitleye dahil olan herkesin farklılıklarından kurtulduğu ve kendilerini diğerleriyle eşit hissettiği andır. İnsanlar hiç kimsenin diğerinden daha üstün ya da daha iyi olmadığı, ayrımların kenara atıldığı bu mutlu rahatlama anı uğruna kitle oluşturur. Diğer taraftan fanatik futbol taraftarlarının tribündeki davranışları ve tribünün bağımlılık yapıcı etkisi de bu çerçevede incelenebilir!
Gerek dijital dünyada gerekse de gerçek dünyada yaptığımız eylemlerden sorumluğumuzu bilmemiz gerekmektedir. Özellikle kitlelere ulaşımın kolaylaştığı böyle bir dünyada gerçekleştirdiğimiz eylemler bizim dışımızda birçok insanı bağlamaktadır. Bu noktada dijitalliğin gittikçe yükselen bir trendi olan Dijital Aktivizm eylemlerimizin sonucunu özellikle düşünmemiz gereken bir noktadır.
Kendinize hoşça bakın!
Genç İstikbal Dergisi